Gdzie likwidują kopciuchy - nowy raport Polskiego Alarmu Smogowego

Najnowszy raport PAS analizuje proces wymiany kotłów w latach 2019-2022 w województwach śląskim, małopolskim i mazowieckim. Raport wskazuje, że województwo śląskie zajmuje pozycję zdecydowanego lidera. Co roku liczba składanych tam wniosków o dotację na wymianę kotła (w ramach programu Czyste Powietrze oraz w ramach pozostałych programów) zdecydowanie przewyższała pozostałe województwa - składano tam średnio dwa razy więcej wniosków niż w województwie małopolskim oraz mazowieckim. W ciągu analizowanych czterech lat, w województwie śląskim złożono niemal 154 tysięcy wniosków na wymianę źródła ciepła. Na drugim miejscu uplasowało się województwo małopolskie z ponad 85 tysiącami wniosków. Najgorzej wypadło województwo mazowieckie, gdzie mieszkańcy złożyli jedynie 64 tysięcy wniosków na likwidację “kopciuchów”. Dane dla Mazowsza dziwią tym bardziej, że od 1 stycznia 2023 r. w tym województwie obowiązuje uchwała antysmogowa, która zakazuje funkcjonowania pozaklasowych kotłów na węgiel i drewno, czyli tzw. „kopciuchów”.

- To ciekawe i niepokojące zestawienie – komentuje Piotr Siergiej, rzecznik PAS – dlaczego to Mazowsze lekceważy stan jakości powietrza? Województwo śląskie postrzegane do niedawna jako najmocniej zanieczyszczone w kraju wychodzi na pozycję lidera w walce ze smogiem. Widać to po liczbie wymian kotłów – co wskazuje na determinację mieszkańców oraz władz gminnych by walczyć z problemem. Jeśli ta tendencja się utrzyma to wydaje mi się, że już wkrótce możemy się spodziewać sytuacji, w której to mazowieckie gminy staną się smogowymi liderami.

Dane przedstawione w raporcie wskazują również na rosnącą popularność programu dotacyjnego Czyste Powietrze (PCZP). Najwięcej wniosków w ramach tego programu złożono w każdym z województw w 2021 roku. Rosnącej popularności PCZP towarzyszy powolny spadek (małopolskie) lub stabilizacja (śląskie, mazowieckie) liczby wymian w ramach pozostałych (gminnych) programów dotacyjnych.

Największą liczbę kotłów w poszczególnych województwach wymieniono w Katowicach (6626), Warszawie (5477) i Krakowie (4162) - a więc w stolicach regionów. Należy pamiętać, że we wrześniu 2019 roku w Krakowie weszła w życie uchwała antysmogowa zakazująca spalania paliw stałych w domowych piecach, kotłach i kominkach, co sprawiło, że tego typu urządzenia były wymieniane przede wszystkim przed terminem wejścia w życie zakazu. Podobny proces będzie miał miejsce w Warszawie, gdzie do wymiany pozostało jeszcze tylko ok. 2500 kotłów.

Omawiany raport poświęcony jest analizie programów dotacyjnych wspierających wymianę przestarzałych i wysokoemisyjnych urządzeń grzewczych na paliwa stałe w latach 2019 - 2022. W ramach dostępu do informacji publicznej zebrano dane dotyczące programów dotacyjnych  ze wszystkich gmin z województw: śląskiego, małopolskiego oraz mazowieckiego. Informacje o realizacji programu Czyste Powietrze uzyskano z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, a dane dotyczące programów gminnych (wszystkich pozostałych – innych niż program Czyste Powietrze) bezpośrednio z urzędów miast/gmin.

Kontakt: Piotr Siergiej, rzecznik PAS, 510–069-020

1.Raport można pobrać TUTAJ
2. Poniżej szczegółowe dane z najbardziej i najmniej aktywnych gmin w woj. śląskim.
3. W załączniku grafiki dla każdego z województw

Dodatek dla woj. śląskiego

W województwie śląskim liderem w liczbie złożonych wniosków zarówno z programów gminnych jak i programu Czyste Powietrze w latach 2019-2022 okazały się Katowice (6626 wniosków), Rybnik (5436) i Wodzisław Śląski (4434). Najgorzej w województwie wypadły gminy Krupski Młyn (39 wniosków), Koszarawa (47) i Irządze (72).

Lista 10 najaktywniejszych gmin w województwie śląskim 

(Liczba wniosków o dofinansowanie na wymianę źródła ciepła w latach 2019-2022 w ramach wszystkich programów dotacyjnych)

1. Katowice - 6626
2. Rybnik 5436
3. Wodzisław Śląski 4434
4. Jastrzębie Zdrój 3729
5. Zabrze 3574
6. Gliwice 3341
7. Pszczyna 3105
8. Jaworzno 2985
9. Częstochowa 2858
10. Bielsko Biała 2834

Lista 10 najmniej aktywnych gmin w województwie śląskim 

(Liczba wniosków o dofinansowanie na wymianę źródła ciepła w latach 2019-2022 w ramach wszystkich programów dotacyjnych)

1. Krupski Młyn 39
2. Koszarawa 47
3. Irządze 72
4. Przyrów 100
5. Żarnowiec 114
6. Dąbrowa Zielona 117
7. Łękawica 121
8. Ujsoły 136
9. Czernichów 136
10. Starcza 144